Талдықорғандағы «Мінбердің» семинары

Қазан айының 4-5 күндері Талдықорғанға барып қайтуға мүмкіндік туды, оның себебі жоқ емес. Жергілікті тамаша журналистермен танысып,  қаланың таза ауасын жұтып, демалып қайттік. Төменде семинардың суреттері, барлығы емес әрине.

Зерттеу. Қазақ тілді сегмент.

Былтырғы жылдың қараша айында қазақ блогшыларын біраз мазалап, сұрақ қойып, шамам келгенше қазақ тілді интернетті зерттеуге тырысқан едім. Биылғы жылы бұл зерттеуге және «Қазақстандық контент», «Қазақстандық интернет-экономика», «Қазақстандық интернет-құқық» тақырыптарына байланысты жасалған зерттеулер Медианеттің басшылығымен жинақ ретінде шықты. Кітаптың электрондық нұсқасы жоқ болғасын (әзірге шығар), сіздерге бірнеше сурет көрсетуге тура келеді 🙂 дайын болғанда, хабарлаймын дегесін. Зерттеу үш тілде (мен орысша жазғанмын, қазақшасын өздері аударды, ағылшыншасы тағы бар).

Содан кейін мына презентацияның ішінде былтыр жасалған сауалнаманың нәтижелері бар. Осы презентацияға Анара мен Мақпалдың «Әдеби сайттар» тізімін қосып қойдым.

Үздік блогтар жүлдесі

Қазақ блогшылары арасында арнайы жүлде-сайыстар жоқтың қасы, алайда, оларға көңіл аударылмайды деп тағы айтуға болмайды. 2007 жылы Ұлттық «Мәссаған» порталы мен Қарағандылық үкіметтік емес ұйым өздерінің жеке жүлделерінде қазақ блогшыларына арнайы номинация арнаған-тын. Жеңімпаздар – блогшы Қуаныш Мағзуов пен Асхат Еркімбай болатын. 2008 жылы Award.kz жүлдесінде «Мемлекеттік тілдегі үздік сайт» номинациясында 3-орынды иеленіп, тағы екі номинация бойынша жеңімпаз атанған блогшы – Нұрғиса Асылбеков. Ал биылғы жылы Ansar атты блогшы «Біздің ауыл» үздік блогтар жүлдесі 2009 атты жобаны ұйымдастырмақшы. Осы жоба 01.07.2009 – 20.11.2009 мерзім аралығында өтеді.

Жоба қазақ тіліндегі блогтардың мәртебесін арттыру мен олардың сапасын жоғарылатуға бағытталған. Әрине, әр блогшыға мотивация қажет және осындай жүлделер арқылы әр блогшы Қазнеттегі өз маңыздылығын сезініп қалар деген үміттеміз. Жазбалардың саны мен сапасын арттыру да – жоба мақсаттарының бірі.

Жеңімпаздар мынадай аталымдар (номинация) бойынша анықталады:

Kazakh Bloggers

2007 жылы әлі блогшы аталмай жүріп, Асхат ағаның көмегімен «Қазақ блогшылары» атты Google group-қа кірдім. Осылайша біраз қазақ блогшылармен танысып-білістім. Қазақ тілді блогосфера жайында әлеуметтік сауалнама жүргізген кезде де «Қазақ блогшыларының» көмегі тиді. Бүгінде қазақ блогшылар қатарына жаңадан қосылғандар аз емес, сол себепті, егер де ішкі хат алмасу торабында әлі жоқ болсаңыз, жазылыңыз!

Адресі http://groups.google.com/group/kazakh-bloggers

Электрондық почтаға жаңа хабарлар келіп түсу үшін мына бетті қараңыз http://groups.google.com/group/kazakh-bloggers/subscribe

Бір-бірімізбен танысып, жаңа хабарлармен бөлісейік!

Бұл не? Бұл қалай?

Осы айдың ішінде Интернетте қазақ тілді «живой журнал»(Life journal) құруды Мәсімов мырза ақпараттандыру және байланыс жөніндегі мемлекеттік агенттік пен ҚР Ақпарат және Мәдениет Министрлігіне тапсырды – деп хабарлайды «Газета Сегодня» . Хабарды мына жерден көруге болады. Премьердің айтуынша, бұл ақпараттық кеңістік пен мемлекеттік тілдің дамуына оң әсерін тигізеді.
Бірақ(In My Humble Opinion):
Біріншіден, бұл әрине қаржы мәселесі (неге десеңіз, қазір қаржы мәселесі әр салада бірінші орында және ЖЖ сияқты платформа құрастыру үшін ол әрине қажет);
Екіншіден, уақыт;
ПМ бұл хабарды қаңтардың 23 күні жарияласа, 1 апта уақыт қана бар(демалысты қосқанда);
Үшінші, аудитория;
Қазақ тілді сайттардағы/блогтардағы адамдардың бәрі жаңа сервиске көше ме, бұрыннан қалыптасқан аудитория осы сервисті қажет ете ме? Осындай шешімге келер алдында біздің ҚазНет неге сарапталмайды, қолданушылардың қажеттілігі неге қарастырылмайды? Әлде мен бірдеңені түсінбей отырмын ба?

Блог бастаймын

                                                                  Осы сөзді әр блогшы айтқан және де келешекте блог жүргіземін дегендер әлі де айтады. Алғашқы пост жазу үшін не істеу қажет, не жайында ойлану керек? Блог бастау-бұл автокөлік немесе жылжымалы мүлік сатып алу деген емес. Жеке бетті жүргіземін деп шешім қабылдау мен оны бастаудың арасында 10 минут уақыт болуы мүмкін және бұнда еш жамандық жоқ.

Бірақ, бұл сізге күткен/оң нәтиже әкеледі деген сөз емес. Себебі әр блогшының өзіндік тактикасы болған дұрыс. Адам блоггингке келгенде бір мезеттік сезімнің не эмоцияның құлы болуы мүмкін, яғни көкейінде жүрген пікірін не ойын жариялап, кейінде бұл тақырыпқа оралмай, басқа жаққа бұрып әкетіп, блогтың біріңғайлығын, идеялығын бұзады. Стильдерді талғау біраз уақытты алады. Басында блог бірнеше адаммен жүргізілгендей болып, кейін жеке, содан мүлдем жабылып, біраз уақыттан кейін жаңа тақырыппен қайта ашылған блогтардың өмір сүру үрдісі көптеп кездеседі.

Ақыры блог мүлдем жабылып қалған жағдайлар да болады, себебі жазатын тақырып қалған жоқ емес, бір тақырыптан екіншісіне көшу арқылы блогтың негізгі тематикасы байқалмай қалады. Бұны блогшының өзі де, оқырмандары да тез түсінеді.

Байқасаңыз, қазіргі кезде блогсосферадағы танымал блогтардың барлығы жайдан-жай, ойламаған жерден пайда болған жоқ. Олардың әрқайсысында негізгі тақырып, бағыт әуел бастан-ақ анықталған еді.

Өз ойым

Осыны аударған кезде өзімнің біраз қателіктерімді аңғардым. Бұл ақапарт әсіресе станделон блогтар үшін маңызды. Шынымен де өзіндік ережелерді енгізген дұрыс сияқты. Мысалы, мен осыны жазамын, ал мына тақырып блогымның бағытына келінкіремейді деген сияқты… Әр газеттің өзіндік редакциялық саясаты сияқты әр блогшы жеке беті үшін концепциясын құрастырып, бір бағытта блог жазбаларды жазса қандай нәтижелерге қол жеткізеді? Осы сұраққа бізге жаңадан келген блогшылар жауап береді деген үміттемін. Ал әзірге Қазақ блогшылардың көбісі сияқты Word Press-те өмір сүріп жүрміз және мұнда кім не туралы жазатынын да аңғарған секілдіміз. Барлықтарыңызға сәттілік тілеймін, блогтарыңыз мәнді де сәнді болсын!  

Ең Үздік Блогтар.

Құрметті қазақ блогшылар және оқырмандарымыз, диплом жұмысымның қосымшасына «Қазақ блогтардың Үздік Бестігі» қажет болып тұр. Олардың критерийлері мыналар: блогтың жаңартылуы және жарияланған ақпараттың маңыздылығы. Осы тұста тәжірибе, яғни блогтардың өмір сүру мерзімімен санасу да қажет сияқты.Сонымен, сіздің үздік бестігінізді білгім келеді. Пікір білдіріп, Қазақ блогосферасының Ең Үздік Блогтарын бірге анықтайық.

Қазақ блогосферасы жайында

2007 жылдың қараша айында «Неліктен блог бастадың?» деген сауалнама қазақ блогшылардың ортақ блогы «Блог туралы блогта» жүргізіле бастады. Блогшылар төмендегідей жауап берді, Бақытнұр: «Блог жазу арқылы адам өзін басқаға танытумен қатар, менің қолымнан не келеді деп, өзін-өзі тани біледі. Қазақ қоғамына блог жазу Қазақ Ғаламторына өзіндік үлесін қосу арқылы көмектесе алады», Жанарбек: «Блогты жеке басымның күнделігі ретінде қолданамын. Бөліскім келген ойларды, тәжірибелерді, суреттерді және жаңалықтарды осы блог арқылы уақытқа не орынжайға бағынышсыз түрде әлемнің әр түкпіріндегі адамдармен ой пікір алмаса аламын», Бақытгүл: «Қазақ тілінде блог жазуға ықылас білдіргенімде,  ойымда бірнеше тақырып болды. Соның бірі білім және білімдегі ақпараттық – коммуникациялық технологиялар болса, екіншісі дүние жүзіндегі танымал, тіпті танымал болмаса да қызықты “әдеби сыйлықтар” тақырыбына шолу жасап, қазақ тілді оқырмандарды әлем әдебиетінде болып жатқан жаңалықтармен таныстыру еді»-деп өз пікірлерін білдірді. Сонымен, қазақ тіліндегі ақпаратқа деген қажеттілік блогтардың өмірге келуімен шешілді. Блогтағы материалдарды жастар да, ересек адамдар да жиі оқиды. Іздеу моторында «ақпарат технологиялар», «әдеби жаңалықтар», «қазақ басылымдары», «салт-дәстүр», т.б. сізге қажетті сөздерді енгізіп көрсеңіз, қазақ тіліндегі жеке веб-беттерге тап боласыз. Мұндағы мағлұмат тегін, ашық. 2008 жылдың басында «Азаттық радиосы» “Жас толқын” бағдарламасында қазақ блогосферасына қатысты жиі-жиі хабарлар беріп тұратын болды. Сол хабардың бірінші санында Асхат Еркімбай, Бақытгүл Салықова мен Қуаныш Мағзұмов блог не үшін қажет, қандай тақырыпта жүргізіледі, қоғам үшін маңыздылығы жайында сұхбат берді. Ал BBC Орта Азия елдері бөлімінің радио тілшісі Жаңа медиаға арналған  бағдарламасында белсенді қазақ блогшыларымен сұхбаттасып, қазақ блогосферасына деген қызығушылығын танытты. Қазақ блогосферасының дамуы жайында нақты мағлұмат алу үшін Асхат аға маған белсенді қазақ блогшылар арасында сауалнама жүргізіп көр, деп ұсыныс жасаған. Сауалнаманың нәтижесінде жауап бергендердің 57% блогтарын бір жыл, ал 27% жарты жыл, 14% бір жылдан көп жүргізгенің көруге болады. Келесі сұрақ «Блог бастауға не түрткі болды» дегенге, блогшылардың 86% «жеке қызығушылығым» деп жауап берді. Жеке веб-бет жүргізгенде блогшылардың 57% ешқандай қиындық болмағаның, ал 43% блогты жиі жаңартуға, басқа блогтарды оқуға мүмкіндігі шектеулі болғандығына себеп болған – интернет қызметінің қымбатшылығы деп жауап берген. Жеке веб-беттегі мағлұматтың маңыздылығын бағалау кезінде блогшылардың 43% қажетті ақпараттың жоқ еместігін мойындаса, 43% өзіңе қажетті ақпаратты блогтан тауып алатының көрсетті. Қазақ блог жүргізушілердің 71% әлеуметтік хабарлар, соның ішінде жаңалықтар немесе зерттеулерді, ал қалғаны ақпаратық технологиялар мен тұрмыстық кеңестерді жариялаймын деп жауап берді. Сонымен, қазақ блогосферасы не себепті пайда болды және оның маңыздылығы қандай екенің осы зерттеу барысында анықталды. Біріншіден, қазақ тілді Интернетті дамыту, өз білгеніңді басқаларға жеткізу, шығармашылықта немесе ғылымда өз идеяларды ұсыну және оларды талқылау сияқты негізгі себептер блогтардың танымалдылығына әсер еткендігі анықталды. Блог бастау үшін жеке қызығушылық және қымбат емес интернетке шығу мүмкіндігі болса, Қазақ блогшылардың саны және блогжазбалардың сапасы өсетіні сөзсіз. Жаңалық ашқаным жоқ, сонда да қызық болды :))))

P.S. Сауалнамаға қатысқандарыңызға көп рахмет.

Қазақ блогшылар!!!

 

Қазақ тілінде блог жүргізу бәріміз үшін әдетке айналды деп айтсам, қателеспейтін шығармын. Әдеті былай тұрсын, бұны парыз, міндет деп санайтын блогшылар бар екеніне күмәнданбаймын. Алғаш қазақ тілді блогтардың ішінде Эльвираның «Аспаздық» блогы 2005 жылдың қыркүйек айынан бастап тағамдар рецептерімен бізді таныстыруда. Бұл блог дәстүрлі БАҚтағы салалық басылымдарына жақын, себебі тек қана аспаздық тақырыбына арналған. 2006 жылы журналист Асхат Еркімбайдың «Үрімтал» атты блогы әлеуметтік, саяси, діни тақырыптарды қозғайтын, электронды басылымға ұқсас, бүгінде ең көп оқылатын веблогтардың бірі болса, Бақытнұрдың блогы word press тұғырнамасында қателеспесем 2007 жылдың сәуірінен, Аршаттікі 2007 жылдың ақпаңынан, Қуаныштікі 2007 жылдың шілдесінен, ал Анар Алибаева мен Бақытгүл Салықованың жеке веб-беттері 2007 жылдың мамыр айында пайда болды. Қазақ блогтары әртүрлі бағытта, тақырыпта жүргізіледі. Олардың ішінде салалық блогтар(дін, әдебиет, салт-дәстүр, өнер, ақпараттық технологиялар, спорт) және бірнеше тақырыпты қамтитындары да кездеседі. Өткен жексенбіде Қазақ блогшыларының google group-та сауалнама ашқан едім. Оған жауап бергендер әзірге аз. Сондықтан сауалнама сұрақтарын осында жариялаймын. Жауаптарды пікірге тастауға болады.

1. Блог бастағаныңызға қанша болды?

а) 6 ай

ә) 1 жылдан аз

б) 1 жыл

в) 1 жылдан көп

2. Блог бастауға не түрткі болды?

а) жеке қызығушылық

ә) жұмыс

б) достарым

3.  Блог жүргізуде қандай қиындықтар бар?

 

а) интернет қымбатшылығы

ә) қызықты ақпарат жоқтығы

б) техника жағын түсінбеуім

в) қиындықтар болған жоқ

 

4. Блогыңызды қандай негізгі бағытта жүргізесіз?

 

а) ақпараттық технологиялар

ә) діни

б) шығармашылық(поэзия,проза,лирика,әдебиет)

в) аспаздық/тұрмыстқ кеңестер

г) әлеуметтік хабарлар(жаңалықтар/зерттеулер)

 

5. Қазақ блог жазбалардың ақпараттық маңыздылығын бағалаңыз:

 

а)мен үшін қажетті материалдар өте көп

ә)анда-санда қажетті ақпараттар жарияланады

б)маңызды/өзекті ақпаратты табу қиын