Талдықорғандағы «Мінбердің» семинары

Қазан айының 4-5 күндері Талдықорғанға барып қайтуға мүмкіндік туды, оның себебі жоқ емес. Жергілікті тамаша журналистермен танысып,  қаланың таза ауасын жұтып, демалып қайттік. Төменде семинардың суреттері, барлығы емес әрине.

WordPress-тегі блогтар ашылмайды

15 қаңтардан бері тұғырнама ашылмайтын болды. Қазақтелекомның Мегалайн тарифын қолданып жүрген біз сүйікті WordPress ЖЖ-ның күйін кешпек болды ма, деп ойладық… Екінші күн өтті, өзгеріс жоқ. Бұрындары Опера шолғышын менсінбеген мен, міне, Турбо режим арқылы кіріп отырмын.

Себебі не, себебі? 😦

Эстафета. Жылдың қорытындысы.

Эстафетаны Кәмшаттан қабылдадым. Сонымен, менің де өте субъективті рейтингім.

Жылдың цитатасы: Алмас Темірбайдың өлеңінен үзінді:

Өмір солай… көзіңді ашып-жұмғанша,
Өте шығар сезім қанша, мұң қанша;
Сен сияқты бақытсыздар жүр қанша,
Мен сияқты ба-ғыт-сыз-дар жүр қанша!

ЖЫЛДЫҢ үздік сервисі: Твиттер емес 😉 Былтыр Твиттер болған да шығар, биыл FriendFeed.

…үздік фото-хостингі: Flickr және Pics.kz

…үздік видео-сервисі: Біздің Қазнетте 2009-да пайда болған Kiwi.kz

…үздік блог/сайттары: Lookatme.ru, Chaskor.ru, Mediapedia.ru және блогымның оң жағындағы тізім 😀

…үздік интернет-дүкені: Flip.kz
…үздік актері: сол баяғы Пенелопа
…үздік кітабы: Ремарктың «Үш досы»

Жылдың телесериалы: TBBT
Жылдың ең үздік танысуы: Дәл 2009 жылы интернеттен (блог пен твиттерден) бұрыннан білетін біраз адаммен таныстым (шынайы өмірде олардың барлығы дерлік одан да керемет болып шықты ;)).

Ең күшті сыйлық: Canon 450D, Лондон мен Куала-Лумпурдағы «Арсенал» ф.к. дүкенінен келген заттар, Алматыдан қағаз хатпен келген білезік.

Осы жылы пайда болған қызығушылық: Микроблогингке қатысты. Осы тақырыпта блог та ашылды, бірақ, шыны керек, жылдың аяғына қарай бұл қызығушылығымнан шаршадым. 🙂 Театрға деген «саналы» сезімдерім пайда болды.

Орындалмаған арман: Европаға барған жоқпын (алайда, Орталық Азияда біраз қыдырдым 😀 )
Орындалған арман: Біразы орындалды, шүкір.
Жылдың ең үздік орны: Жерорта теңізін көрдім!

…үздік дүкені: Kira Plastinina мен Benetton/kid&young/

…үздік аяқ киімі: қазір бүүүкіл қыздар киіп жүрген UGGS. Өте ыңғайлы.

…үздік тағамы: Былтырғыдай «Филадельфия» (Салта, Кәмшат, сәлем!) және тәттілерден – түріктің пишманиесі.

Эстафетаны Жаннаға тапсырдым.

Қазақ тілді жоба!

«Сәлем Әлем» атты сервис кеше ғана іске қосылды. Оның  функциялары сіздерге таныс «Хабрахабр» немесе өзіміздің «Yvision«-ге ұқсас, яғни сіз тіркелуден өткеннен кейін, достарыңызды қоса аласыздар және блог жүргізумен шектелмей, оларды тақырып бойынша «қоғамдастықтарда» жария аласыздар, сонымен қатар, сайтта тіркелген әр қолданушы блог-жазбаға, не қолданушының өзіне  баға  бере алады(ұнады/ұнамады).  Қоғамдастықтар әзірге осылар: Жобаның блогы, Жобадағы ақаулықтар, ҚазНет, Шабыт пен шығармашылық,  Саяхатшылық,  Ақпарат технологиялар, Спорт, Музыка, Киномания, Журналистика сырлары. Сайттың оң жағындағы Қоғамдастықтар қатарынан қажеттісің таңдап, оны қосыңыз, кейін пост жазғанда оны қай қоғамдастыққа жатқызатынызды белгілейсіз.
Ісіңізге сәттілік!

Блогтардың тілі, стилі

Әр блогшының өзіндік тілі және стилі бар екені сөзсіз. Блогосфера ерекшелігінің бірі қарым-қатынас болғандықтан, еркін сөйлеу үшін алдын – ала дайындықсыз қолданатын функцианалдық стильдердің түрі ауызекі сөйлеу стилі блогтардың негізгі және кең таралған стильдердің бірі. Бұл стиль қарым – қатынастың бейресмилігі мен еркіндігі, блогшының, не оқырманның сөзге тікелей араласыуы, кітаби тілден тыс тілдік құралдардың элеметердің қолданылуымен ерекшеленеді. Ауызекі сөйлеу стилінің фонетикалық және интонациялық ерекшелігінің ішінде орфоэпияға қатысты мынадай ерекшеліктер бар: – әдеби тілде тұрақты нормасы бар сөздерді бұзып айту(«Негізі әлі ойланып жүрм, расында да мен бір деме жаза аламын ба? – деген сұрақ көкейімде тұрады да қояды…»);

Блогтарда қарапайым сөздер, диалектизмдер, кейде варваризмдер, дөрекі сөздер де кездеседі. Осылардың бәрі блогосфераның ауызекі сөйлеу стилінің лексикалық ерекшеліктеріне жатқызуға болады. Мақалдар мен мәтелдерді фразеологизмдердің қолданылу мүмкіндіктерімен қатарластыра сөз еткен жөн сияқты, өйткені тұрақты тіркестер мен мақал мәтелдердің арақатынастарына байланысты әр алуан пікірлер болып жүргенімен, мақалдар мен мәтелдердің құрамы да, фразеологизмдердегі сияқты тұрақты болғанын ескеру қажет. Мысалы, жас журналист Нүркен Тоқаевтың блогында «Сақау сөз, мылқау мағына»,  «Сөз сүйектен өтеді» сияқты тұрақты тіркестерден осыны көруге болады. Блог лексикасы жүйесін тілдік тұрғыдан толық сипатау үшін оның құрылымы мен жүйесінің түзілуіне ұйытқы болып тұрған блогтың ішкі құрылысы, айдарлары, граматикалық құрылысы, тақырыптары және олардың тілдік бейнелері, жанр мен мәтін ерекшеліктеріне назар аудару қажет.

Қазақ блогосферасы және журналистика

Қазақ блогосферасындағы журналистиканың функцияларын орындайтын блогтар көп және олардың авторлары кәсіби журналистер мен үнемі қызықты, пайдалы ақпарат жазатын басқа сала мамандары. Кәсіби журналистер жайында айтатын болсақ, бұлардың бәрі дерлік жас журналистер. Олардың  жеке блогтарында әлеуметтік тақырыптар бірінші орында. Мысалы, мәдениет, тіл мәселесі, денсаулық, жолақы, тәрбие, білім беру және т.б. Ұлттық рухқа қатысты материалдар ішінде  мемлекеттік идеология және жастар, жастар саясаты сияқты тақырыптар көп қозғалады.  Нүркен Тоқаев – жас журналист, оның блогында публицистикалық сарында жазылған материалдар қазақ еліне қатысты мәселелерге арналған. «Ұлттық идеологияның жоқтығынан әрбір азамат өзінің барар жерін толық білмейді, ертеңгі күнін болжай алмайды» немесе «Тіл – ұлттың жаны. Ұлттың жанына ине шаншуға ешкімнің хақысы жоқ»-сияқты авторлық публицистика редакторлық өзгерістерге ұшырамаған, ол еркін түрде оқырманына жеткізілген. «Алтыбақан» блогының авторы да жас журналист Нұрболат Аманжол. Оның блогында ұлттық рух, ұлттар достығы, өнер, автордың жеке зерттеулері және әдеби шығармалары жарияланады. Блогтың жастар талғамына бағытталса да, қоғамдық басылымның талаптарымен санасады. Орталық Азияның ұйымдық блогы «Жаңа Евразия» Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекістан, Түркменістан мен Тәжікістанның белсенді блогшы-журналисттермен жүргізіліп, Евразияның әлеуметтік, саяси жағдайынан хабардар етеді. Бұл блог әр елдің ана тілімен қоса ағылшын және орыс тілінде жүргізіледі, осылайша оны тек қана Орталық Азия елдері ғана емес, бүкіл әлем оқи алады. Қазақстандық блогшылар үшін бұл блогта материалдардың мынадай айдарлары бар: «Ауыл, Ашық хат, Байқоңыр, Баспана, Білім, Дастархан, Жастар саясаты, Жемқорлық, Көші-қон, Ислам, Мәдениет, Сайлау, Сапар, Экология, Экономика, Ғылым, Қауіпсіздік, Ұлттық идея, Өнер, т.б.». Қарап отырсаңыз бұл блог көп салаларды қамтиды және авторлары мен оқырмандары үшін әр салада тікелей ақпарат алмасуға көп  мүмкіндік жасайды. Блогинг елдер арасындағы шекараны ғана жоймай, сонымен бірге салалық журналистиканы дамытуға ат салысады. Мысалы, тек қана экономикаға, фото өнеріне, аспаздыққа, ақпараттық технологияларға, әдебиетке немесе спортқа арналған блогтар. Осылардың ішіндегі бір тақырыпты таңдасаңыз материалдарды қызығып оқисыз, себебі көп ретте автор жариялаған материалды өз еркімен жазған және толық меңгерген. Нақты салада жазылған блог тандалған тақырыпқа сай барлық жаңалықты жариялауға тырысады, өз тәжірибесімен, идеяларымен бөлісіп, кеңес береді. Елімізде тәуелсіз журналистер блогшы ретінде өздерін көрсете білсе, ақпарат нарығын қалыптасуға мүмкіндік туатыны сөзсіз. Осыған орай, тәуелсіз журналистер қызметіне жүгінетін БАҚ-тар да пайда болады. Қазақ журналистикасы интернет еркіндігі және пікірлердің плюрализмі арқылы жаңа белестерден көрініп, алға қадам жасай алады. Бұқарамен тығыз байланыста болған журналист ешқашан ұтылмайды, керісінше, ақпарат көздерін күн сайын ұлғайта береді. Әр блогшы журналист болмаса да, кез-келген журналист блогшы бола алады және кез-келген маман иесі оқырман үшін маңызды ақпаратпен бөлісе алады.

Ең Үздік Блогтар.

Құрметті қазақ блогшылар және оқырмандарымыз, диплом жұмысымның қосымшасына «Қазақ блогтардың Үздік Бестігі» қажет болып тұр. Олардың критерийлері мыналар: блогтың жаңартылуы және жарияланған ақпараттың маңыздылығы. Осы тұста тәжірибе, яғни блогтардың өмір сүру мерзімімен санасу да қажет сияқты.Сонымен, сіздің үздік бестігінізді білгім келеді. Пікір білдіріп, Қазақ блогосферасының Ең Үздік Блогтарын бірге анықтайық.

Қазақ блогосферасы жайында

2007 жылдың қараша айында «Неліктен блог бастадың?» деген сауалнама қазақ блогшылардың ортақ блогы «Блог туралы блогта» жүргізіле бастады. Блогшылар төмендегідей жауап берді, Бақытнұр: «Блог жазу арқылы адам өзін басқаға танытумен қатар, менің қолымнан не келеді деп, өзін-өзі тани біледі. Қазақ қоғамына блог жазу Қазақ Ғаламторына өзіндік үлесін қосу арқылы көмектесе алады», Жанарбек: «Блогты жеке басымның күнделігі ретінде қолданамын. Бөліскім келген ойларды, тәжірибелерді, суреттерді және жаңалықтарды осы блог арқылы уақытқа не орынжайға бағынышсыз түрде әлемнің әр түкпіріндегі адамдармен ой пікір алмаса аламын», Бақытгүл: «Қазақ тілінде блог жазуға ықылас білдіргенімде,  ойымда бірнеше тақырып болды. Соның бірі білім және білімдегі ақпараттық – коммуникациялық технологиялар болса, екіншісі дүние жүзіндегі танымал, тіпті танымал болмаса да қызықты “әдеби сыйлықтар” тақырыбына шолу жасап, қазақ тілді оқырмандарды әлем әдебиетінде болып жатқан жаңалықтармен таныстыру еді»-деп өз пікірлерін білдірді. Сонымен, қазақ тіліндегі ақпаратқа деген қажеттілік блогтардың өмірге келуімен шешілді. Блогтағы материалдарды жастар да, ересек адамдар да жиі оқиды. Іздеу моторында «ақпарат технологиялар», «әдеби жаңалықтар», «қазақ басылымдары», «салт-дәстүр», т.б. сізге қажетті сөздерді енгізіп көрсеңіз, қазақ тіліндегі жеке веб-беттерге тап боласыз. Мұндағы мағлұмат тегін, ашық. 2008 жылдың басында «Азаттық радиосы» “Жас толқын” бағдарламасында қазақ блогосферасына қатысты жиі-жиі хабарлар беріп тұратын болды. Сол хабардың бірінші санында Асхат Еркімбай, Бақытгүл Салықова мен Қуаныш Мағзұмов блог не үшін қажет, қандай тақырыпта жүргізіледі, қоғам үшін маңыздылығы жайында сұхбат берді. Ал BBC Орта Азия елдері бөлімінің радио тілшісі Жаңа медиаға арналған  бағдарламасында белсенді қазақ блогшыларымен сұхбаттасып, қазақ блогосферасына деген қызығушылығын танытты. Қазақ блогосферасының дамуы жайында нақты мағлұмат алу үшін Асхат аға маған белсенді қазақ блогшылар арасында сауалнама жүргізіп көр, деп ұсыныс жасаған. Сауалнаманың нәтижесінде жауап бергендердің 57% блогтарын бір жыл, ал 27% жарты жыл, 14% бір жылдан көп жүргізгенің көруге болады. Келесі сұрақ «Блог бастауға не түрткі болды» дегенге, блогшылардың 86% «жеке қызығушылығым» деп жауап берді. Жеке веб-бет жүргізгенде блогшылардың 57% ешқандай қиындық болмағаның, ал 43% блогты жиі жаңартуға, басқа блогтарды оқуға мүмкіндігі шектеулі болғандығына себеп болған – интернет қызметінің қымбатшылығы деп жауап берген. Жеке веб-беттегі мағлұматтың маңыздылығын бағалау кезінде блогшылардың 43% қажетті ақпараттың жоқ еместігін мойындаса, 43% өзіңе қажетті ақпаратты блогтан тауып алатының көрсетті. Қазақ блог жүргізушілердің 71% әлеуметтік хабарлар, соның ішінде жаңалықтар немесе зерттеулерді, ал қалғаны ақпаратық технологиялар мен тұрмыстық кеңестерді жариялаймын деп жауап берді. Сонымен, қазақ блогосферасы не себепті пайда болды және оның маңыздылығы қандай екенің осы зерттеу барысында анықталды. Біріншіден, қазақ тілді Интернетті дамыту, өз білгеніңді басқаларға жеткізу, шығармашылықта немесе ғылымда өз идеяларды ұсыну және оларды талқылау сияқты негізгі себептер блогтардың танымалдылығына әсер еткендігі анықталды. Блог бастау үшін жеке қызығушылық және қымбат емес интернетке шығу мүмкіндігі болса, Қазақ блогшылардың саны және блогжазбалардың сапасы өсетіні сөзсіз. Жаңалық ашқаным жоқ, сонда да қызық болды :))))

P.S. Сауалнамаға қатысқандарыңызға көп рахмет.